Aby wyprodukować białka, nasze komórki muszą wykonać kopię RNA niektórych fragmentów DNA – proces zwany transkrypcją. Odwrotna transkrypcja to działanie przeciwne, w którym RNA jest wykorzystywane jako matryca do generowania swojego odpowiednika DNA [5]. Odwrotna transkrypcja zachodzi w niektórych wirusach, których genom składa się z RNA, a nie DNA, jak u ludzi. Odnotowano również dowody na odwrotną transkrypcję zachodzącą w komórkach ludzkich [6].

Wspomniane badanie Aldéna i współpracowników nosi tytuł „Intracellular Reverse Transcription of Pfizer BioNTech COVID-19 mRNA Vaccine BNT162b2 In Vitro in Human Liver Cell Line” [Wewnątrzkomórkowa odwrotna transkrypcja szczepionki mRNA Pfizer BioNTech COVID-19 BNT162b2 in vitro w ludzkiej linii komórkowej wątroby]. Czytając publikację naukową ważne jest, aby określić jej kontekst, a zwłaszcza system modelowy, który został wykorzystany do badania. W tym przypadku, komórki wątroby pochodzące z linii komórek rakowych zostały wystawione na różne dawki mRNA zawartego w szczepionce Pfizer-BioNTech COVID-19, i pokazano, że są one w stanie dokonać odwrotnej transkrypcji do odpowiadającej jej sekwencji DNA. Linie komórek rakowych są często wykorzystywane do badań in vitro, ponieważ ich zmiany mają korzystne cechy do celów badawczych – łatwo rosną, są bardzo odporne, a zatem łatwe w utrzymaniu. Jednakże, takie zmiany nie pozwalają na bezpośrednie porównanie ze zdrowymi systemami. Dlatego też przełożenie wyników tego badania na ogólny pogląd, że mRNA ze szczepionek COVID-19 jest przekształcane w DNA w komórkach wątroby człowieka – jak stwierdzono w tytule publikacji – jest niedokładne i stanowi błąd fałszywej równoważności. Ponadto, jak omówiliśmy w naszym poprzednim artykule na temat metody naukowej, obserwacje naukowe muszą być szeroko testowane przez różne grupy badawcze i przy użyciu różnych zestawów danych. Tylko gdy osiągnięty zostanie ten sam wynik, odkrycia te można przełożyć na solidną teorię lub wniosek.

Wspomniana publikacja [1] ukazała się w czasopiśmie naukowym kontrowersyjnego wydawcy MDPI, w przeszłości krytykowanego z różnych powodów, w tym z jakości procesu recenzowania [7]. Inni eksperci w tej dziedzinie stwierdzili, że badanie nie może właściwie poprzeć niektórych własnych twierdzeń [8], przy czym całkowicie brakuje jednego ważnego ogniwa; w badaniu nie ma dowodów na to, że DNA poddane odwrotnej transkrypcji może być transportowane z cytoplazmy (cytoplazma) – gdzie mRNA jest najpierw dostarczane i następuje odwrotna transkrypcja – do jądra komórki (jądro) – gdzie przechowywany jest materiał genetyczny. Bez tego etapu nie ma szans, aby jakiekolwiek nowo utworzone DNA mógło zostać włączone do genomu komórki gospodarza, będącego w dwu różnych przedziałach komórki. Komentarz wyjaśniający znaczenie wspomnianego badania pojawił się nawet w tym samym czasopiśmie niecałe dwa miesiące po jego opublikowaniu [9]. Pokazuje to, że temat jest wciąż dyskutowany w samej społeczności naukowej i nie można go jeszcze przełożyć na solidne wnioski. Ponadto, wyniki opublikowanego wcześniej artykułu (twierdzącego, że RNA SARS-CoV-2 poddanego odwrotnej transkrypcji można włączyć do genomu komórki zakażonej wirusem [10]), który posłużył jako odniesienie dla tego analizowanego obecnie, są szeroko dyskutowane w środowisku naukowym [11]. Co więcej, tych ustaleń nie udało się odtworzyć w innych badaniach opublikowanych przez inną grupę, w innym czasopiśmie [12].

Wreszcie, przed wyciągnięciem zdecydowanych wniosków, wyniki przedstawione w tym badaniu będą musiały zostać potwierdzone eksperymentami in vivo, jak stwierdzają sami autorzy. Żywe systemy składają się z różnych komunikujących się ze sobą narządów, tkanek i typów komórek i oczywiście wykazują znacznie bardziej złożone zachowania niż linia komórkowa hodowana w laboratorium (tj. badana in vitro).