Jak COVID-19 wpływa na zdrowie dzieci?
Podsumowanie:
- Jak dotąd, dzieci wydają się mniej podatne na COVID-19.
- Zakażenie SARS-CoV-2 może powodować ciężkie objawy u dzieci.
- Nowo odkryte objawy u dzieci zostały kolektywnie nazwane pediatrycznym wieloukładowym zespołem zapalnym (PIMS) i noszą podobieństwo do znanej w medycynie choroby Kawasakiego.
- Dzieci powinny być informowane o środkach zapobiegawczych wobec COVID-19.
Pandemia COVID-19 wciąż jest ogromnym obciążeniem zdrowotnym i finansowym w wielu krajach. Niektóre kraje europejskie donoszą o malejącej liczbie zachorowań, lecz są kraje, jak np. Brazylia czy USA, które nadal zmagają się z wysoką śmiertelnością wynikającą z SARS-CoV-2 (25.05.2020) [1].
Wirus SARS-CoV-2 dotyka osób w różnym przedziale wiekowym. Grupy najbardziej narażone na ciężkie objawy to ludzie starsi oraz osoby z istniejącymi chorobami i powikłaniami [2]. Niemniej, ostatnie doniesienia medialne skupiają się na wpływie pandemii na dzieci [3, 4]. Spowodowane jest to zwiększoną ilością przypadków dzieci, u których odnotowano PIMS (z ang. pediatric inflammatory multisystem syndrome) lub pediatryczny wieloukładowy zespół zapalny [2, 5].
Początkowo myślano, że zakażenie SARS-CoV-2 powoduje zespół Kawasakiego (KD – od ang. Kawasaki disease) [6]. Zespół Kawasakiego to układowe zapalenie naczyń występujące u 0.01% dzieci [7]. Choroba występuje u dzieci średnio w drugim roku życia. Wiele objawów jest nieswoistych i wspólnych dla chorób powodujących generalne stany zapalne (gorączka, zmęczenie, itp.), podczas gdy inne są typowe dla KD, np. wysypka polimorficzna, zapalenie błon śluzowych, obrzęk i rumień dłoni oraz stóp. Niestety, czynnik wywołujący KD nie jest w pełni poznany, lecz choroba może być leczona za pomocą terapii przeciwciałami.
Niektóre objawy PIMS są takie same jak KD, lecz wiele chorych dzieci wykazuje dodatkowe symptomy, np. hipotonia czy różne przewlekłe problemy układu pokarmowego [2]. Ponadto, wysoki odsetek dzieci wymaga dalszego leczenia po terapii przeciwciałami. Pacjenci z PIMS są również starsi niż chorzy na KD, oraz wszyscy mają pozytywne wyniki testów na SARS-Cov-2 [6].
PIMS w dalszym ciągu występuje relatywnie rzadko, a w Europie podejrzenia dotyczą około 230 przypadków [5]. Co więcej, w Unii Europejskiej jedynie 2.1% przypadków dotyczy dzieci poniżej 14-go roku życia, a COVID-19 ogólnie objawia się u dzieci łagodniej [5, 8]. Tylko 4.4% dzieci z COVID-19 wykazuje ciężkie objawy, a jedynie u 0.9% wirus powoduje stan krytyczny. U dorosłych te liczby to, odpowiednio, 14% i 5%.
Należy w dalszym ciągu pamiętać o stosowaniu środków zapobiegawczych zgodnie z oficjalnymi zaleceniami. Kluczowe powinno być również edukowanie dzieci w zakresie higieny i zachowywania dystansu w czasie pandemii. Badania nad SARS-CoV-2 wciąż trwają i nie znamy jeszcze wszystkich możliwych objawów oraz powikłań wynikających z infekcji.
Źródła:
- WHO, Coronavirus disease (COVID-19) Situation Report – 125. 2020, World Health Organization.
- WHO, Multisystem inflammatory syndrome in children and adolescents with COVID-19: Scientific brief. 2020, World Health Organization.
- Godoy, M., Mystery Inflammatory Syndrome In Kids And Teens Likely Linked To COVID-19, in npr. 2020.
- Fox, M., Kids with suspected Covid-related syndrome need immediate attention, doctors say, in CNN. 2020.
- ECDC, Paediatric inflammatory multisystem syndrome and SARS-CoV-2 infection in children – 15 May 2020. 2020, European Centre for Disease Prevention and Control: Stockholm.
- Viner, R.M. and E. Whittaker, Kawasaki-like disease: emerging complication during the COVID-19 pandemic. Lancet, 2020.
- Sundel, R.P., Kawasaki disease. Rheum Dis Clin North Am, 2015. 41(1): p. 63-73, viii.
- Cui, X., et al., Children with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Review of Demographic, Clinical, Laboratory and Imaging Features in 2,597 Pediatric Patients. J Med Virol, 2020.