Zdrowie i Medycyna (Health and Medicine PL)
Jak skuteczny jest nowy lek na chorobę Alzheimera – Aducanumab (nazwa handlowa Aduhelm)?

Jak skuteczny jest nowy lek na chorobę Alzheimera – Aducanumab (nazwa handlowa Aduhelm)?

Podsumowanie:

  • Choroba Alzheimera jest zaburzeniem neurodegeneracyjnym, które stopniowo obniża zdolności poznawcze, a w ostatnich stadiach prowadzi do śmierci pacjenta.
  • Obecnie nie ma lekarstwa na chorobę Alzheimera, choć istnieją leki łagodzące jej objawy.
  • Aducanumab nie leczy choroby Alzheimera, ale może zmniejszyć pogorszenie funkcji poznawczych u niektórych pacjentów.
Jak skuteczny jest nowy lek na chorobę Alzheimera – Aducanumab (nazwa handlowa Aduhelm)? FUN

Oprócz trwającej pandemii SARS-CoV-2, wciąż istnieje wiele innych chorób, z którymi musimy walczyć na co dzień. Rak i choroby serca powodują wiele cierpienia i śmierci, ale choroba Alzheimera może być uważana za jedną z najbardziej tragicznych i, jednocześnie, śmiertelnych chorób na całym świecie.

Choroba Alzheimera jest szóstą najczęstszą przyczyną zgonów w Stanach Zjednoczonych w populacji ogólnej, a trzecią w przypadku osób starszych [1]. Choroba Alzheimera charakteryzuje się nieprawidłowym nagromadzeniem dwóch odrębnych struktur w mózgu, tj. blaszek amyloidowych utworzonych z włókien amyloidu-β oraz splątków neurofibrylarnych tau, które można rozpoznać odpowiednio jako nietypowe grudki i splątane wiązki włókien [2]. Przyczyna choroby Alzheimera nie jest jeszcze w pełni poznana, lecz jedna z hipotez sugeruje, że nagromadzenie włókienek amyloidu-β może mieć działanie toksyczne i może być odpowiedzialne za przebieg i postęp choroby [3, 4]. Takie nagromadzenie ma poważne działanie wyniszczające, ponieważ uszkadza mózg, prowadząc do coraz poważniejszego pogorszenia funkcji poznawczych. Postęp choroby Alzheimera można podzielić na trzy etapy: wczesny, umiarkowany i zaawansowany. Zaczyna się od utraty pamięci i problemów ze sprawnym wypełnianiem codziennych zadań. Ponadto, zaobserwować można również zmiany w zachowaniu i osobowości. W miarę postępu choroby utrata pamięci staje się coraz poważniejsza, co często prowadzi do tego, że ludzie nie rozpoznają swoich przyjaciół i członków rodziny. Objawy te mogą występować równolegle z impulsywnym zachowaniem spowodowanym halucynacjami, urojeniami lub paranoją. W końcowej fazie choroby Alzheimera możliwości komunikacyjne chorego zostają całkowicie utracone, co skutkuje koniecznością stałej opieki [1].

Jak skuteczny jest nowy lek na chorobę Alzheimera – Aducanumab (nazwa handlowa Aduhelm)?

Co więcej, na tę chorobę nie ma lekarstwa. Mimo iż obecnie dostępne terapie mogą złagodzić objawy, nie są w stanie powstrzymać progresji samej choroby [5]. Dlatego też niedawne zatwierdzenie przez FDA (amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków) nowego leku ukierunkowanego na włókienka amyloidu-β o nazwie Aducanumab (nazwa handlowa – Aduhelm) [3, 6] spotkało się z bardzo optymistycznym przyjęciem [7, 9]. Niektórzy użyli nawet słów „cud”, aby opisać ten nowy lek [7, 8]. Aducanumab został zatwierdzony przez FDA w ramach tak zwanego „przyspieszonego procesu zatwierdzenia”, czyli protokołu, który wiąże się z dodatkowymi wymaganiami. Chociaż lek może być stosowany w terapii przeciwko chorobie Alzheimera, producent musi przeprowadzić dodatkowe badania kliniczne, aby potwierdzić początkowo wykazane korzyści kliniczne. Ponadto, dozwolony harmonogram dla takiej weryfikacji jest ograniczony. Protokół końcowy należy złożyć do sierpnia 2022 r., a raport końcowy z badań klinicznych do lutego 2030 r. W przeciwnym razie lek będzie musiał zostać wycofany [6].

Komitet FDA oparł swoją decyzję na wynikach trzech badań klinicznych, z których dwa stanowiły duże, międzynarodowe kohorty w trzeciej fazie (Wyjaśnienie Badań Klinicznych) [10-12]. Niestety, podczas gdy jedna z nich wykazała istotne zmniejszenie spadku funkcji poznawczych pacjentów w porównaniu z grupą kontrolną (pacjenci otrzymujący placebo) [12], drugie badanie nie wykazało istotnej różnicy między tymi dwiema grupami [11]. U wszystkich uczestników leczenia Aducanumabem zaobserwowano jednak zmniejszenie liczby płytek amyloidowych. W związku z tym, łącząc brak pewności co do pochodzenia choroby Alzheimera, udowodnioną redukcję blaszek amyloidowych u leczonych pacjentów oraz pozytywne wyniki poznawcze u wielu pacjentów podczas badań, FDA zdecydowała o ograniczonej akceptacji dla Aducanumabu, pomimo pozostałych wątpliwości dotyczących korzyści klinicznych [13].

Podsumowując, jak wskazano w przeglądzie klinicznym FDA, rozpaczliwie potrzebujemy skutecznej terapii przeciwko chorobie Alzheimera. Chociaż Aducanumab nie jest niestety cudownym lekiem, na który niektórzy liczyli, jest obiecującym środkiem dla pacjentów zmagających się z chorobą Alzheimera, ponieważ jego obecne wyniki przedstawiają go jako lepszą opcję niż inne współczesne terapie i może się w przyszłości okazać skutecznym elementem potencjalnej terapii wielolekowej [14].

Bibliografia: 

  1. NIA, Alzheimer’s Disease Fact Sheet, in NIH: National Institute on Aging. 2021, NIH: National Institute on Aging: nia.nih.gov.
  2. Arndt, J.W., et al., Structural and kinetic basis for the selectivity of aducanumab for aggregated forms of amyloid-beta. Sci Rep, 2018. 8(1): p. 6412.
  3. Sevigny, J., et al., The antibody aducanumab reduces Abeta plaques in Alzheimer’s disease. Nature, 2016. 537(7618): p. 50-6.
  4. Tolar, M., et al., Aducanumab, gantenerumab, BAN2401, and ALZ-801-the first wave of amyloid-targeting drugs for Alzheimer’s disease with potential for near term approval. Alzheimers Res Ther, 2020. 12(1): p. 95.
  5. Ferrero, J., et al., First-in-human, double-blind, placebo-controlled, single-dose escalation study of aducanumab (BIIB037) in mild-to-moderate Alzheimer’s disease. Alzheimers Dement (N Y), 2016. 2(3): p. 169-176.
  6. FDA, Aduhelm BLA ACCELERATED APPROVAL F.C.f.D.E.a. Research, Editor. 2021, FDA: FDA.gov.
  7. Bagot, M., Dementia miracle as drug that slows disease set to get approval sparking 'huge hope’, in Mirror. 2021: mirror.co.uk.
  8. Hodge, M., ALZ HOPE Miracle’ Alzheimer’s drug that slows dementia could be approved in days and available on NHS next year, in The Sun. 2021: thesun.co.uk.
  9. Park, A., The First Treatment for Alzheimer’s Disease Is Here, in TIME. 2021: time.com.
  10. Biogen, Multiple Dose Study of Aducanumab (BIIB037) (Recombinant, Fully Human Anti-Aβ IgG1 mAb) in Participants With Prodromal or Mild Alzheimer’s Disease (PRIME). 2020, NIH: ClinicalTrials.gov.
  11. Biogen, 221AD301 Phase 3 Study of Aducanumab (BIIB037) in Early Alzheimer’s Disease (ENGAGE). 2021, NIH: ClinicalTrial.gov.
  12. Biogen, 221AD302 Phase 3 Study of Aducanumab (BIIB037) in Early Alzheimer’s Disease (EMERGE). 2021, NIH: ClinicalTrials.gov.
  13. Cavazzoni, P., FDA’s Decision to Approve New Treatment for Alzheimer’s Disease. 2021, FDA: FDA.gov.
  14. Krudys, K., Aduhelm (aducanumab) FDA CLINICAL REVIEW, F.C.F.D.E.A. RESEARCH, Editor. 2020, FDA: FDA.gov.